Truyền thuyết về Vua Khỉ – Kinh đô vàng của Maya – Chichen Itza
Chichen Itza là một trong những kinh đô hoàng gia lớn nhất của văn minh Maya. Nơi đây từng được coi là trung tâm tôn giáo và chính trị của vùng đất Yucatan ở Mexico. Trong lịch sử của Chichen Itza, vua khỉ đã trở thành một trong những nhân vật quan trọng và được coi là thần linh.
Câu chuyện về vua khỉ bắt đầu trong lúc vua Hun Came và vua Vucub Came đang cai trị Chichen Itza. Các vị vua này có tính cách ích kỷ và tàn ác, luôn bắt nô lệ làm việc vất vả và đánh đập họ mỗi khi họ làm sai.
Một ngày nọ, một chàng trai trẻ tên là Hunahpu đến thị trấn với ý định trở thành một trong những chiến binh hàng đầu của vua. Vào đêm đầu tiên của anh ta ở đó, Hunahpu đã nghe thấy âm nhạc và tiếng hò reo từ một ngọn núi xa xăm. Anh ta bước ra khỏi ngôi nhà của mình để theo đuổi tiếng nhạc và cứu một cô gái trẻ tên là Xquic đang bị quấy rối bởi hai con quái vật.
Hunahpu và Xquic trở thành tình nhân và cùng nhau có một đứa con trai. Tuy nhiên, vua Hun Came và Vucub Came đã bắt giữ Hunahpu và giết anh ta, để răn đe cho những kẻ tương tự trong tương lai.
Sau khi đưa ra quyết định của mình, các vua đã treo xác Hunahpu trên một cây và để cho mọi người đến xem. Xquic chạy đến xem hài cốt của Hunahpu nhưng không thể tìm thấy con của họ. Cô ấy đã đặt một quả trứng trên ngực xác đó và quay lưng đi.
Hai ngày sau, một con vật bí ẩn đã nảy sinh từ quả trứng mà Xquic đặt trên ngực của Hunahpu. Con vật này là con trai của Hunahpu, được đặt tên là Hunahpu Utz-Colel. Vào thời điểm này, ban đầu Hunahpu Utz-Colel lưỡng lự giữa truyền thống của cha mình, trở thành một chiến binh và sự yêu thương của mẹ.
Ban đầu, con trai của Hunahpu bị coi là một thế lực xấu xa và đã bị vua Chess Player (Người chơi cờ) phỉ nhổ và coi thường. Tuy nhiên, khi một cuộc đua chuột được tổ chức, Hunahpu Utz-Colel đã chinh phục được vua Chess Player và trở thành người chiến thắng trận đua. Sau khi chiến thắng, Hunahpu Utz-Colel xây dựng một món quà kỳ diệu dành cho vua Chess Player và yêu cầu được ra đời phụng sự tại Chichen Itza.
Sự kiện này đã đánh dấu sự xuất hiện của Hunahpu Utz-Colel mạnh hơn và đã giúp cho anh trở thành một trong những nhân vật quan trọng nhất trong truyền thuyết Chichen Itza.
Ngoài ra, sự thành công của Hunahpu Utz-Colel đã đánh bại người vua hiện tại tên là Zaqueu, người đã từ chối chấp nhận sự hiện diện của Hunahpu Utz-Colel tại Chichen Itza. Nhưng sự thành công của Hunahpu Utz-Colel đã đưa anh trở thành vua trẻ nhất và giàu nhất trong lịch sử Chichen Itza.
Vào đó thời điểm, Hunahpu Utz-Colel đã đổi tên thành Vua Khỉ và đã trở thành vị vua mới của Chichen Itza. Vua Khỉ là một vị vua tốt bụng và tri thức, hứa hẹn giúp cho đất nước của ông ta phát triển và trở thành một đại gia đình. Vua Khỉ cũng xoay quanh việc xây dựng các công trình mới tại thành phố, và việc này đã đưa Chichen Itza trở thành một trong những thành phố lớn bậc nhất ở khu vực đó.
Về sau, vua Khỉ đã được xem là một vị thần tôn giáo quan trọng tại Chichen Itza và được coi là người cai trị và bảo vệ thành phố trước các thế lực xấu xa từ bên ngoài. Truyền thuyết về vua Khỉ trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa dân gian của các cư dân địa phương, giữ cho kinh đô vàng của Maya vẫn tồn tại cho đến ngày nay.